Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2018

+ π. Αλεξάνδρου Σμέμαν: Κυριακή της Τυροφάγου


+ Πρωτοπρεσβυτέρου Αλεξάνδρου Σμέμαν

Φτάσαμε πι στς τελευταες μέρες πρν π τ Μεγάλη Σαρακοστή. δη κατ τν βδομάδα τς πόκρεω πο εναι πρν π τν Κυριακή της Συγγνώμης, δύο μέρες - Τετάρτη κα Παρασκευ - ξεχωρίστηκαν ν νήκουν στ Σαρακοστή. Θεία Λειτουργία δν τελέστηκε κα λη τυπικ διάταξη στς κολουθίες χει πάρει τ λειτουργικ χαρακτηριστικά τς Μεγάλης Σαρακοστς. Στν σπερινό τς Τετάρτης χαιρετίζουμε τ Μεγάλη Σαρακοστ μ τοτο τν ραιότατο μνο:
νέτειλε τ αρ τς νηστείας, κα τ νθος τς μετανοίας γνίσωμεν ον αυτος δελφοί, π παντς μολυσμο, τ φωτοδότ ψάλλοντας, επωμεν δόξα σοι, μόνε φιλάνθρωπε.
Κατόπιν, τ Σάββατο τς Τυροφάγου κκλησία μας «ποιε μνείαν πάντων τν ν σκήσει λαμψάντων γίων νδρν τε κα γυναικν». Ο γιοι εναι τ πρότυπα πο θ’ κολουθήσουμε, ο δηγο στ δύσκολη τέχνη τς νηστείας κα τς μετάνοιας
Στν γώνα πο πρόκειται ν’ ρχίσουμε δν εμαστε μόνοι:
Δετε παντες πιστοί, τς τν σίων Πατέρων, χορείας μνήσωμεν. ντώνιον τν κορυφαον, τν φαεινν Εθύμιον, κα καστον κα πάντας μο κα τούτων σπερ Παράδεισον λλον τρυφς. τς πολιτείας νοητς διεξερχόμενοι, τερπνς νακράξωμεν...
χουμε βοηθος κα παραδείγματα:
Τν Μοναστν τ πλήθη, τος καθηγητς νν τιμμεν. Πατέρες, σιοι: δι’ μν γρ τν τρίβον, τν ντως εθεαν πορεύεσθαι γνωμεν μακάριοι στε τ Χριστ δουλεύσαντες...
Τελικ ρχεται τελευταία μέρα, πο συνήθως, τν νομάζουμε Κυριακή τς συγγνώμης, λλ χει κα να λλο λειτουργικ νομα πο θ πρέπει ν θυμόμαστε: «τς π το Παραδείσου τς τρυφς ξορίας το Πρωτόπλαστου δάμ». Τ νομα ατ συνοψίζει οσιαστικ τν πλήρη προπαρασκευ γι τ Μεγάλη Σαρακοστή. Ξέρουμε τι νθρωπος πλάστηκε γι ν ζε στν Παράδεισο, γι τ γνώση το Θεο κα τν κοινωνία μαζί Του. μαρτία του μως τν πομάκρυνε π τν ελογημένη ζω κα τσι παρξή του στ γ εναι μι ξορία. Χριστός, Σωτήρας το κόσμου, νοίγει τν πόρτα το Παραδείσου στν καθένα πο Τν κολουθε, κα κκλησία μ τ ν μς ποκαλύπτει τν μορφι τς Βασιλείας, κάνει τ ζω μας μι προσκυνηματικ πορεία πρς τν οράνια πατρικ γ.

τσι, ρχίζοντας τ Μεγάλη Σαρακοστ εμαστε σν τν δάμ:
ξεβλήθη δμ το Παραδείσου, δι τς βρώσεως δι κα καθεζόμενος πέναντι τούτου, δύρετο λολλύζων, λεειν τ φων κα λεγεν ομοι, τί πέπονθα τάλας γώ! Μίαν ντολν παρέβην τν το Δεσπότου, κα τν γαθν παντοίων στέρημαι. Παράδεισε γιώτατε, δι’ μ πεφυτευμένος, κα δι τν Εαν κεκλεισμένος, κέτευε τ σ ποιήσαντι, κμ πλάσαντι, πως τν σν νθέων πλησθήσωμαι. Δι κα πρς ατν Σωτήρ τ μν πλάσμα ο θέλω πολέσθαι, λλ βούλομαι τοτο σώζεσθαι κα ες πίγνωσιν ληθείας λθεν τι τν ρχόμενον πρς με, ο μ κβάλω ξω.
Μεγάλη Σαρακοστ εναι πελευθέρωσή μας π τ σκλαβι τς μαρτίας, π τ φυλακ το «κόσμου τούτου». Κα τ εαγγελικ νάγνωσμα ατς τς Κυριακς (Ματθ. 6, 14-21) θέτει τος ρους γι μία τέτοια πελευθέρωση.
Πρτος ρος εναι νηστεία - ρνηση δηλαδ ν δεχτομε τς πιθυμίες κα τς νάγκες τς «πεπτωκυίας» φύσης μας σν μαλές, προσπάθεια ν λευθερωθομε π τ δικτατορία τς σάρκας κα τς λης πάνω στ πνεμα. Γι ν εναι ποτελεσματικ νηστεία μας δν πρέπει ν εναι ποκριτική, δηλαδ «πρς τ θεαθναι». Ν μ φαινόμαστε «τος νθρώποις νηστεύοντες», λλ «τ Πατρ μν τ ν τ κρύπτ».
Δεύτερος ρος εναι συγγνώμη. «Ἐὰν φτε τος νθρώποις τ παραπτώματα ατν, φήσει κα μν Πατρ μν οράνιος», (Ματθ. 6,14). θρίαμβος τς μαρτίας, τ κύριο σημάδι το ρόλου της πάνω στν κόσμο, εναι διαίρεση, ντίθεση, χωρισμός, τ μίσος. τσι τ πρτο σπάσιμο σ’ ατ τ φρούριο τς μαρτίας εναι συγχωρητικότητα: « πιστροφ στν νότητα, στν σύμπνοια, στν γάπη». Τ ν συγχωρήσω κάποιον σημαίνει ν βάζω νάμεσα σ μένα κα στν «χθρό» μου τν κτινοβόλα συγχώρεση το διου το Θεο. Τ ν συγχωρήσω εναι ν γνοήσω τ πελπιστικ διέξοδο στς νθρώπινες σχέσεις κα ν τ ναφέρω στ Χριστό. Συγχώρεση πραγματικ εναι να πέρασμα τς Βασιλείας το Θεο μέσα στν μαρτωλ κα «πεπτωκότα» κόσμο.
Οσιαστικ Μεγάλη Σαρακοστ ρχίζει μ τν σπεριν ατς τς Κυριακς. Ατ μοναδικ σ βάθος κα ραιότητα κολουθία χει δυστυχς κλείψει π ρκετς κκλησίες. μως παρ’ λα ατ τίποτε, λλο δν ποκαλύπτει καλύτερα τ χαρακτηριστικ τόνο τς Μεγάλης Σαρακοστς στν ρθόδοξη κκλησία κα πουθεν λλο δ διακηρύσσεται τόσο καλ ντονη πρόσκληση στν νθρωπο. κολουθία ρχίζει μ τν κατανυκτικ σπεριν που ερέας εναι ντυμένος μ λαμπερ μφια. Τ κατανυκτικ στιχηρ πο λέγονται στερα π τν ψαλμ «Κύριε κέκραξα πρς Σέ...» ναγγέλλουν τν ρχομ τς Μεγάλης Σαρακοστς καί, πέρα π' ατή, τν ρχομ το Πάσχα!
Τν τς Νηστείας καιρόν, φαιδρς παρξώμεθα, πρς γνας πνευματικος αυτος ποβάλλοντες, γνίσωμεν τν ψυχήν, τν σάρκαν καθάρωμεν νηστεύσωμεν σπερ ν τος βρώμασιν κ παντς πάθους, τς ρετς τρυφντες το Πνεύματος, ν ας διατελοντες ποθ, ξιωθείημεν πάντες, κατιδεν τ πάνσεπτον πάθος Χριστο το Θεο, κα τ γιον Πάσχα, πνευματικς ναγαλλιωμένοι.
Κατόπιν γίνεται εσοδος το Εαγγελίου μ τν σπεριν μνο: «φς λαρν γίας δόξης...». ερέας τώρα προχωρε πρς τν ραία Πύλη γι ν’ ναφωνήσει τ σπεριν Προκείμενο πο πάντοτε ναγγέλλει τ τέλος τς μις κα τν ρχ τς λλης μέρας. Τ Μέγα προκείμενο ατς τς μέρας ναγγέλλει τν ρχ τς Μεγάλης Σαρακοστς.
Μ ποστρέψης τ πρόσωπό σου π το παιδός σου, τι θλίβομαι· ταχ πάκουσόν μου· πρόσχες τ ψυχ μου, κα λύτρωσαι ατήν.
κοστε τ θαυμάσια μελωδία το στίχου τούτου, ατ τν κραυγ πο ξαφνικ γεμίζει τν κκλησία «... τι θλίβομαι!» - κα θ καταλάβετε τ σημεο π τ ποο ξεκινάει Μεγάλη Σαρακοστή: τ μυστηριδες μίγμα τς λπίδας μ τν πογοήτευση, το φωτς μ τ σκοτάδι. λη προετοιμασία φτασε πι στ τέλος. Στέκομαι μπροστ στ Θεό, μπροστ στ δόξα κα στν μορφι τς Βασιλείας Του. Συνειδητοποι τι νήκω σ’ ατή, τι δν χω λλη κατοικία, οτε λλη χαρά, οτε λλο σκοπό. Συναισθάνομαι κόμα τι εμαι ξόριστος π ατ μέσα στ σκοτάδι κα στ λύπη τς μαρτίας γι’ ατ «θλίβομαι»! Τελικ παραδέχομαι τι μόνο Θες μπορε ν μ βοηθήσει σ’ ατ τ θλίψη, τι μόνον σ’ Ατν μπορ ν π «πρόσχες τ ψυχ μου». Μετάνοια πάνω π' λα, εναι τ πελπισμένο κάλεσμα γι τ Θεία βοήθεια.

Πέντε φορς παναλαμβάνουμε ατ τ Προκείμενο. Κα τότε νά! Μεγάλη Σαρακοστ ρχίζει. Τ φωτειν χρωματιστ μφια κα καλύμματα το ναο λλάζουν τ φτα σβήνουν. ερέας κφωνε τς ατήσεις, χορς παντάει μ τ «Κύριε λέησον» τν κατ’ ξοχν σαρακοστιαν πάντηση. Γι πρώτη φορ διαβάζεται προσευχ το γίου φραμ πο συνοδεύεται π μετάνοιες. Στ τέλος τς κολουθίας λοι ο πιστο πλησιάζουν τν ερέα κα νας τν λλο, ζητώντας τν μοιβαία συγχώρεση. λλ καθς γίνεται ατ εροτελεστία τς συμφιλίωσης, καθς Μεγάλη Σαρακοστ γκαινιάζεται μ’ ατ τν κίνηση τς γάπης, τς νότητας κα τς δελφοσύνης, χορς ψάλλει πασχαλινος μνους. Πρόκειται τώρα πι ν περιπλανηθομε σαράντα λόκληρες μέρες στν ρημο τς Μεγάλης Σαρακοστς. μως π τώρα βλέπουμε ν λάμπει στ τέλος τ φς τς νάστασης, τ φς τς Βασιλείας το Θεο.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου