Σάββατο 3 Ιουνίου 2017

Διοκλείας Κάλλιστος: Πεντηκοστή


Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος (Γουέαρ)

ρθόδοξος χει πλήρη συνείδηση πς νήκει σ μία κοινότητα. «Γνωρίζουμε πς ποιος π μς πέσει», γραφε Χομιάκωφ, «πέφτει μόνος του, κανες μως δν σώζεται π μόνος του. Σώζεται ς μέλος τς κκλησίας, μαζ μ λα τ λλα μέλη της».

Εναι μως σίγουρο πς ρθόδοξη κκλησιολογία εναι πνευματικ κα μυστικ π τν ννοια πς ρθόδοξη θεολογία ποτ δν σχολεται μ τν πίγεια πλευρ τς κκλησίας μεμονωμένα, λλ θεωρε πάντοτε τν κκλησία «ν Χριστ κα γί Πνεύματι». λόκληρη ρθόδοξη κκλησιολογία χει ς φετηρία τν διαίτερη σχέση πο φίσταται μεταξ κκλησίας κα Θεο. Τρες φάσεις μπορον ν χρησιμοποιηθον γι ν᾿ ποδώσουν ατ τ σχέση: κκλησία εναι: α) εκόνα τς γίας Τριάδας, β) Σμα Χριστο κα γ) μι συνεχς Πεντηκοστή. ρθόδοξη κκλησιολογία εναι Τριαδική, Χριστολογικ κα «Πνευματολογική».

α) Εκόνα τς γίας Τριάδας.
πως κριβς κάθε πρόσωπο χει δημιουργηθε κατ᾿ εκόνα το Τριαδικο Θεο, τσι κα κκλησία ς λον εναι εκόνα το ν Τριάδι Θεο, ναπαράγοντας πάνω στ γ τ μυστήριο τς νότητας κα τς ποικιλίας. Στν γία Τριάδα τ τρία πρόσωπα εναι νας Θεός, χωρς μως ν παύουν ν εναι τέλεια πρόσωπα.

Στν κκλησία να πλθος διαφορετικν νθρώπων νώνεται σ᾿ να σμα, στ ποο μως καθένας κα καθεμι διατηρε τόφια τν προσωπικότητά του. Τ κάθε πρόσωπο τς γίας Τριάδας κατοικε στ λλο κα ατ ξεικονίζεται στν λληλοπεριχώρηση τν μελν τς κκλησίας.

Στν κκλησία πάρχει διάσταση μεταξ λευθερίας κα αθεντίας. Στν κκλησία πάρχει νότητα κα χι λοκληρωτισμός. ταν ο ρθόδοξοι ποδίδουν στν κκλησία τν ρο «Καθολική», χουν κατ νο (μεταξ λλων) κα ατ τ ζωνταν θαμα τς νότητας τν πολλν προσώπων σ να.

Ατ σύλληψη τς κκλησίας ς εκόνας τς γίας Τριάδας, μς βοηθ πίσης ν κατανοήσουμε γιατ ο ρθόδοξοι δίνουν τεράστια σημασία στς Συνόδους. Σύνοδος ποτελε κφραση το Τριαδικο χαρακτρα τς κκλησίας. Μπορομε ν δομε τ μυστήριό της νότητος ν τ ποικιλί, σύμφωνα μ τν εκόνα τς γίας Τριάδας, ν φαρμόζεται στν πράξη, ταν ο πολλο πίσκοποι, ο συναγμένοι στ σύνοδο, φτάνουν λεύθερα σ κοιν πόφαση π τν φωτισμ το γίου Πνεύματος.

β) Σμα Χριστο.
«Οτως ο πολλο ν σμα σμν ν Χριστ» (Ρωμ. 12, 5). στενότερος δυνατς δεσμς πάρχει μεταξ το Χριστο κα τς κκλησίας: κατ τν περίφημη φράση το γνατίου, «που Χριστός, κε κα Καθολικ κκλησία». κκλησία εναι πέκταση τς Σάρκωσης, τ πεδίο που συνεχίζεται Σάρκωση. κκλησία, σύμφωνα μ τν λληνα θεολόγο Χρστο νδροτσο, εναι τ «κέντρο κα τ ργανο το λυτρωτικο ργου το Χριστο... δν εναι τίποτε λλο π μία συνέχιση κα μία πέκταση το προφητικο, το ερατικο κα βασιλικο Του ξιώματος... κκλησία κα δρυτής της εναι διάρρηκτα νωμένοι... κκλησία εναι Χριστς «μεθ᾿ μν».

Χριστς δν γκατέλειψε τν κκλησία ταν νελήφθη στος ορανούς: «Κα δο γ μεθ᾿ μν εμ πάσας τς μέρας ως τς συντελείας το αἰῶνος», ποσχέθηκε (Ματθ. 28, 20), πειδ «ο γρ εσ δύο τρες συνηγμένοι ες τ μν νομα, κε εμι ν μέσ ατν» (Ματθ. 18, 20).

νότητα μεταξ το Χριστο κα τς κκλησίας Του πραγματώνεται, πάνω π᾿ λα, μέσ τν μυστηρίων. Στ Βάπτισμα νέος χριστιανς θάπτεται κα νίσταται μ τν Χριστό. Στν Εχαριστία τ μέλη το Σώματος το Χριστο λαμβάνουν τ Σμα Του μέσ τν μυστηρίων. Εχαριστία, νώνοντας τ μέλη τς κκλησίας μ τν Χριστό, τ νώνει ταυτόχρονα μεταξύ τους: «τι ες ρτος, ν σμα ο πολλο σμν· ο γρ πάντες κ το νς ρτου μετέχομεν» (Α´ Κορ. 10, 17). Εχαριστία δημιουργε τν νότητα τς κκλησίας. κκλησία (πως τν εδε γ. γνάτιος) εναι μία Εχαριστιακ κοινωνία, νας μυστηριακς ργανισμς πο σαρκώνεται που τελεται Εχαριστία. Δν εναι συμπτωματικ τι ρος «Σμα Χριστο» σημαίνει τν κκλησία κα τ μυστήριο. Κα πς φράση sommunio sanctrorum στ ποστολικ Σύμβολο σημαίνει οσιαστικ «κοινωνία τν γίων» κα «κοινωνία τν μυστηρίων». Πρέπει ν θεωρομε πρωταρχικ τν κκλησία ς μυστήριο. ξωτερική της ργάνωση, σο σημαντικ κι ν εναι, ρχεται μετ τ μυστηριακή της ζωή.

γ) Μι συνεχς Πεντηκοστή.
Εναι εκολο ν περτονίσουμε τν χαρακτρα τς κκλησίας ς Σώματος Χριστο κα ν ξεχαστε ρόλος το γίου Πνεύματος. λλ πως επαμε, στ ργο τους μεταξ τν νθρώπων, Υἱὸς κα τ γιο Πνεμα λληλοσυμπληρώνονται, κα ατ σχύει τόσο στν κκλησιολογία σο κα σ λλους τομες τς θεολογίας. ν γ. γνάτιος λέγει πς «που Χριστός, κε κα Καθολικ κκλησία», γ. Ερηναος γράφει τ ξίσου ληθς πς «που κκλησία, κε κα τ γιο Πνεμα, κα που τ γιο Πνεμα κε κα κκλησία». κκλησία, πειδ κριβς εναι τ Σμα το Χριστο, εναι πίσης νας κα κατοικία το γίου Πνεύματος. Τ γιο Πνεμα εναι Πνεμα λευθερίας. Τ γιο Πνεμα χι μόνο μς νώνει, λλ᾿ γγυται κα τν πειρη ποικιλία τν προσώπων μέσα στν κκλησία: κατ τν Πεντηκοστ ο γλσσες πυρς «διαμοιράστηκαν» κα κάθησαν «φ᾿ να καστον» τν παρόντων. Τ δρο το Πνεύματος εναι δρο στν κκλησία, ταυτόχρονα μως εναι κα προσωπικ δρο, προσαρμοσμένο στν χαρακτρα το καθενς κα τς καθεμις. «Διαιρέσεις δ χαρισμάτων εσί, τ δ ατ Πνεμα» (Α´ Κορ. 12, 4). Ζω στν κκλησία δν σημαίνει σοπέδωση τς ποικιλίας τν νθρώπων, οτε πιβολ νς καμπτου κα μοιόμορφου προτύπου πάνω σ᾿ λους, λλ τ κριβς ντίθετο. Ο γιοι, χι μόνο δν παρουσιάζουν κάποια νιαρ μονοτονία, λλ᾿ χουν ναπτύξει τν πι ντονη κα διακεκριμένη προσωπικότητα. Πληκτικ εναι τ κακ κι χι γιότητα.


Ατ ν συντομί εναι σχέση κκλησίας κα Θεο. Ατ κκλησία – εκόνα τς γίας Τριάδας, σμα Χριστο, πληρότητα το γίου Πνεύματος- εναι ταυτόχρονα ρατ κα όρατη, θεία κα νθρώπινη. Εναι ρατή, πειδ ποτελεται π συγκεκριμένες κοινότητες, πο λειτουργον πάνω στ γ. Εναι όρατη, πειδ περιλαμβάνει τος γίους κα τος γγέλους. Εναι νθρώπινη, πειδ μαρτωλο ποτελον τ πίγεια μέλ της, εναι θεία, πειδ εναι τ Σμα το Χριστο. Δν πάρχει χωρισμς μεταξ ρατο κα οράτου, μεταξ στρατευμένης κκλησίας κα θριαμβευούσας (σύμφωνα μ τ δυτικ ρολογία), πειδ κα ο δυ συνιστον μία μοναδικ κα συνεχ πραγματικότητα. « ρατ κκλησία, πίγεια κκλησία, ζε σ πλήρη κοινωνία κα νότητα μ λόκληρο τ σμα τς κκλησίας, τς ποίας Κεφαλ εναι Χριστός». Βρίσκεται στ σημεο συνάντησης το Παρόντος αἰῶνος κα το Μέλλοντος, κα ζε ταυτόχρονα στος δυ Αἰῶνες.

Πηγή: Η Ορθόδοξη Εκκλησία, εκδόσεις Ακρίτας




1 σχόλιο: